Svetski dan prevremeno rođenih beba
Počev od 2011. godine, 17. novembar se obeležava kao Svetski dan prevremeno rođenih beba. Nažalost, svest o tome šta znači biti prevremeno rođena beba, koje to rizike i probleme nosi, kao i sa čime se sve susreću roditelji prevremeno rođene dece je na veoma niskom nivou. Čak i oni koji su u svom okruženju imali nekoga sa prevremeno rođenom bebom, retko znaju sve o borbi i strahovima kroz koje su prolazili roditelji.
Prevremeno rođenje bebe
Prevremeno rođenje bebe je ozbiljan zdravstveni problem i ujedno vodeći uzrok smrtnosti dece mlađe od pet godina. Svake godine se u svetu rodi oko 15 miliona prevremeno rođenih beba, dok čak jedan milion ne preživi. Prevremeni porođaj je svaki porođaj pre više navršene 37. nedelje trudnoće, a pored svih napora i razvoja medicine, donja granica preživljavanja bebe je oko 23. nedelje trudnoće.
Prevremen porođaj se definiše kao porođaj 3 i više nedelja pre termina. I pored svih nastojanja, granica preživljavanja tako rođenih beba je oko 23. nedelje gestacije. Carski rez nikada ne treba planirati najmanje pre 39. nedelje trudnoće, a sve češće se savetuje da se sačeka da porođaj sam počne. Izuzetak je medicinski indikovan carski rez.
Najveći broj prevremeno rođenih beba je u Malaviju, čak 18 beba na 100 živorođene dece, zatim slede Komori i Kongo sa 16,7 beba, te Zimbabve sa 16,6. Nakon toga je veliki procenat u Ekvatorijalnoj Gvineji (16,5), Mozambiku (16,4), Gabonu (16,3), Pakistranu (15.8), Indoneziji (15.5) i Mauritaniji (15.4). Izvor: Svetska zdravstvena organizacija
Koliko prevremeno rođenih beba preživi?
Nažalost, stopa preživljavanja prevremeno rođenih beba zavisi i od dela sveta u kome su se rodili. Oko 50% beba rođenih u 24. nedelji trudnoće u razvijenim državama će preživeti, dok će oko 50% beba rođenih u nerazvijenim državama preživeti tek u 32. nedelji trudnoće.
Osnovni razlog za ove razlike je što je prevremeno rođenim bebama neophodna adekvatna nega, savremeni inkubatori, omogućiti im da dišu do potpunog razvoja pluća, adekvatna nega i čistoća da bi se smanjio rizik od infekcija i podrška dojenju. U razvijenim zemljama, skoro sve prevremeno rođene bebe preživljavaju, dok je u nerazvijenim zemljama taj procenat izuzetno nizak. U srednje razvijenim zemljama, gde spada i Srbija, veći je procenat preživele dece, ali je veći i broj dece sa invaliditetom kao posledicom komplikacija nastalih nakon porođaja.
Šta je najvažnije omogućiti prevremeno rođenim bebama?
Više od ¾ prevremeno rođenih beba se može spasiti samo adekvatnom negom u postnatalnom periodu, davanjem injekcija steroida trudnici kod pretećeg prevremenog porođaja (daju se za jačanje bebinih pluća), “kengur majkama” (majke koje nose bebu uz sebe i greju je svojom kožom) i što češćim dojenjem uz dodavanje antibiotika u slučaju pojave infekcije.
Rizik od prevremenog porođaja
Razlozi za prevremeni porođaj su brojni, počev od višeplodnih trudnoća (blizanci, trojke…), starosti majke, gestacijskog dijabetesa, visokog krvnog pritiska, postojanja neke infekcije, ranije prevremeno rođene dece i drugih.
Kod 62 od 65 zemalja za koje postoje najpreciznija medicinska statistika došlo je do povećanja broja prevremeno rođenih beba u poslednjih 20 godina. Razlozi su: žene starije ostaju u drugom stanju, zdravstveni problemi majke poput dijabetesa i preeklampsije, veći broj žena koje su vantelesnom oplodnjom ostale u drugom stanju, što dovodi i do višeplodnih trudnoća, veći broj carskih rezova pri kojima se rađaju nezrele bebe.
Prevremeno rođene bebe često imaju problema zbog nedovoljno razvijenih disajnih organa. Osim toga, suočavaju se sa problemom vida, plućima, razvojem mozga, teškoćama u učenju, a dešavaju se i slučajevi sa celebaralnom paralizom i drugim poteškoćama u razvoju.
Pročitajte više:
Image by Tawny van Breda from Pixabay
